Blog: Het Belang van Doelgroepgerichte Communicatie in de Zorg

Zorgorganisaties houden nog te weinig rekening met de unieke kenmerken van hun patiëntenpopulatie. Daardoor ontstaan misverstanden en inefficiënties. Daarom is het belangrijk dat zorgverleners hun communicatie afstemmen op de specifieke behoeften van hun doelgroep. Dit artikel gaat over het belang van doelgroepgerichte communicatie, wat het precies inhoudt en hoe je het kunt toepassen. Maar dat is niet de enige reden waarom doelgroepgerichte communicatie belangrijk is. In dit artikel nog meer redenen waarom zorgorganisaties hiermee aan de slag moeten.

Voorbeelden van miscommunicatie in de zorg

Niet-doelgroepgerichte communicatie leidt vaak tot verwarring en misverstanden. Zo gebruiken ouderen andere media dan jongeren, en cultuur bepaalt hoe mensen praten over zorg en hun verwachtingen. In de islamitische cultuur, bijvoorbeeld, praten mensen niet open over dood en doodgaan. Dit betekent dat een arts bij een slechtnieuwsgesprek rekening moet houden met deze culturele gevoeligheden en niet zo direct kan zijn als hij of zij misschien gewend is. Daarnaast zijn er regionale verschillen die de communicatievoorkeuren beïnvloeden. Zorginstellingen die deze verschillen negeren, communiceren minder effectief.

Wat is doelgroepgerichte communicatie?

Met doelgroepgerichte communicatie stem je de inhoud, vorm en het kanaal van je boodschap af op de specifieke kenmerken, behoeften en verwachtingen van je doelgroep. Het is geen productgerichte communicatie en zeker geen ‘alles voor iedereen’. Het beperkt zich niet tot een folder of een website, maar omvat ook face-to-face communicatie. Veel zorgorganisaties maken de fout te communiceren vanuit hun eigen perspectief in plaats van dat van de patiënt.

Voordelen van doelgroepgerichte communicatie

1.  Verlicht de werkdruk: Door efficiëntere communicatiekanalen te creëren, hoeven zorgverleners minder tijd te besteden aan uitleg en herhaalde instructies. In veel organisaties moeten instructies vaak worden herhaald omdat de informatie niet goed wordt begrepen. Dit komt door moeilijke woorden of omdat de informatie niet aansluit bij de belevingswereld van de patiënt. Bijvoorbeeld, vragen op een formulier zoals “Heeft u moeite met autorijden?” kunnen verwarrend zijn als iemand helemaal geen auto heeft.


2.  Beter begrip bij de doelgroep: De doelgroep begrijpt beter wat van hen verwacht wordt en wat ze van de zorgorganisatie kunnen verwachten. Dit vergroot de participatie en vermindert het aantal vragen.

3.  Hogere patiënttevredenheid en betere zorgresultaten: Door een echte verbinding te maken met mensen en te communiceren vanuit hun uitdagingen, gewoontes en behoeften, kunnen zorgverleners effectievere zorg bieden.

Communicatie op maat: hoe bereik je iedereen?

Mensen met verschillende achtergronden en opleidingsniveaus hebben vaak uiteenlopende voorkeuren voor informatie. Persoonlijke kenmerken zorgen ervoor dat de ene persoon vooral wil horen wat iets oplevert of kost, terwijl een ander gevoeliger is voor wie het zegt of dat anderen het ook gebruiken.

Het is belangrijk om communicatie aan te passen aan deze diverse behoeften om iedereen te bereiken en te begrijpen. Door laagdrempelig te communiceren in de taal van de doelgroep en gebruik te maken van begrijpelijke taal en visuele hulpmiddelen, kan informatie toegankelijker worden. Het inzetten van afbeeldingen en het beperken van de hoeveelheid tekst kan hierbij helpen.

Voorbeelden van doelgroepgerichte communicatie in de praktijk

1.  Mantelzorgers bereiken: Mantelzorgers herkennen zich vaak niet in de term ‘mantelzorger’, wat het moeilijk maakt om hen te betrekken. Door duidelijke voorbeelden en ervaringen uit hun eigen leefomgeving te gebruiken, kan er meer duidelijkheid en betrokkenheid ontstaan.

2.  Specifieke behoeften en aanpassingen in communicatie voor ouderen: Oudere patiënten hebben vaak andere zorgbehoeften en communicatiestijlen dan jongere generaties. Hoewel ouderen steeds digitaal vaardiger worden, hebben ze ook behoefte aan persoonlijke gesprekken en traditionele communicatiemiddelen zoals magazines of bijeenkomsten. Aanpassingen in communicatie kunnen variëren van het gebruik van grotere lettertypen tot meer persoonlijke benaderingen. Het is cruciaal om duidelijkheid te waarborgen; laat ouderen je communicatiemiddelen beoordelen om te zien of de boodschap begrijpelijk is en luister goed naar hun feedback.

3.  Communicatie met Alzheimerpatiënten en hun naasten: Gebruik duidelijke en eenvoudige taal om het gehele verloop van de ziekte te communiceren. Vaak wordt alleen de huidige stand van zaken en de eindsituatie besproken, maar het is cruciaal om patiënten en hun naasten te helpen bij het vinden van hulp en het beantwoorden van hun vragen vanuit hun perspectief. Richt een goed communicatietraject in, bijvoorbeeld door gebruik te maken van e-mailautomatisering, zodat zij stap voor stap door het proces worden begeleid en altijd weten waar ze terecht kunnen met hun zorgen en vragen.

Hoe stel je een doelgroepgerichte strategie op?

Een succesvolle doelgroepgerichte strategie begint met grondig onderzoek en begrip van de doelgroep. Dit omvat het verzamelen van data, het analyseren van behoeften en het ontwikkelen van op maat gemaakte communicatieplannen. Door continu aan te passen en te evalueren, kunnen zorgverleners hun strategieën optimaliseren en betere resultaten behalen.

Hoe zou jij dit aanpakken binnen jouw zorgcommunicatie uitdagingen?

Denk eens na over de unieke behoeften en uitdagingen van jouw doelgroep. Hoe kun jij jouw communicatie en marketingstrategie aanpassen om effectiever te zijn? Deel jouw bevindingen en ideeën met collega’s, in je netwerk en op onze Zorgmarketingplatform kanalen om samen tot betere oplossingen te komen. Door te leren van elkaar en continu te verbeteren, kunnen we gezamenlijk de zorg naar een hoger niveau tillen.